Buhara Hanlığı                                                   

Buhara Hanlığı, Buhara ve bugünkü Özbekistan dolaylarında hükümü sürmüş Şeybani Hanedanı, Aştarhan Hanedanı (Cani hanedanı) ve Mangit Hanedanı olmak üzere üç hanedan.

                1. Şeybani hanedanı: Buhara Hanlığı (1561 - 1599)

Şeybani Hanlığı (1428 - 1468, 1500 - 1599), Cengiz Han'ın oğullarından Cuci'nin 5.oğlu ve Batu'nun kardeşi olan Şeyban'ın sülalesinden olup Özbekler'i yöneten Ebu ül Hayr tarafından kurulmuş hanlıktır. 1468'de Timur İmparatorluğu tarafından yıkılmış ve 1500'de Muhammed Şeybani Han (1451–1510) tarafından yeniden kurulmuştu. (Bu hanlık Özbek Hanlığı olarak da bilinir.)

1506 yılında Buhara'yı ele geçirmiş ve 1561'de yönetim merkezini Buhara'ya taşıdığı için Buhara Hanlığı olarak anlımaya başlamıştı. Şeybani ya da Şibanoğulları Hanlığı 1599'da yılında Astrahan Hanlığı kökenli olan Cani bek'in oğulları Din Muhammed, Bakî Muhammed ve Vali Muhammed kardeşleri tarafından yıkılmış ve Buhara Hanlığı Aştar Han hanedanı (ya da Cani hanedanı)nın eline geçmişti.1428'de kurulan ve 1468'de Timur tarafından yıkıldıktan sonra tekrar kurulan Şeybani Hanlığı (Özbek Hanlığı) 1561'de yönetim merkezini Buhara'ya taşımış ve Buhara Hanlığı olarak anılmaya başlamıştı.

1599 yılında Astrahan Hanlığı kökenli olup Canibeg'in oğlu olan Din Muhammed (Bakî Muhammed) tarafından kurulmuş ve 1804 yılında yıkılan hanedan. Buhara Hanlığı Fergana ve Belh gibi önemli kentleri elinde bulundurmuştur. Ancak 1740 yılında İran'da Afşar Hanedanını kuran Nadir Şah önce Maveraünnehir'i ardından Belh'i ele geçirmiştir. Bunun üzerine Buhara Hanı Ebül Faiz, 7 yıl süreyle İran'ın hakimiyetini tanımak zorunda kaldı. Buhara Hanlığı 185 yıllık bağımsızlığı süresince fetih politikası izlemeyip sadece varlığını korumayı amaçlamıştır.

               3. Mangit hanedanı Buhara Emirliği (1756 - 1924)

Buhara Emirliği (Özbekçe: Buxoro Amirligi, Tacikçe: Аморати Бухоро; 1785 - 1920), Aştarhan hanedanı'nın son hanı olan Ebül Gazi zamanında, Muhammed Rahim Han yönetimindeki Moğol kökenli ancak Cengiz Han soyundan olmayan Mangitler 1747'de Buhara'yı işgal ederek 1753'de Emirliğini ilan etmişti. Dönemin Orta Asya'nın töresine göre Cengiz Han soyundan gelmeyen Han olamadığı için 1756'de "Amīr al-Mu'minīn" unvanını kullanmıştı. Ve 1785 yılında Aştarhan hanedanının Buhara Hanlığını yok etmişti.

Mangıtlar zamanında hanlığın sınırları daralmaya başladı ve 19. yüzyılın sonlarına doğru son merkez olan Buhara'nın da Rus işgaline uğramasıyla Buhara Hanlığı Rus boyunduruluğuna girdi ve 1920 yılındaki Sovyet işgaline kadar yarı bağımsız kaldı. Hanlık toprakları 1860'a kadar bugünkü Türkmenistan'ı, Özbekistan'ın batısını ve Kazakistan'ın güneybatısını kapsıyordu.

Hive Hanlığı ve Kokand Hanlığı ile birlikte Özbek üç hanlığı olarak anılmıştır.